Hệ thống báo cháy hoạt động như thế nào

Nhiệm vụ của hệ thống báo cháy

Điều gì sẽ xảy ra khi xuất hiện hỏa hoạn trong những chung cư, khu vực công cộng hay các nhà máy, xí nghiệp? Nếu như đám cháy ở một khu vực ít người qua lại, hay thậm chí đã lan rộng ra mà không một ai biết?

Có rất nhiều vụ hoả hoạn xảy ra, gây thiệt hại nặng nề về cả tính mạng con người cũng như tài sản, của cải vật chất. Nếu kịp thời phát hiện đám cháy, có thể kịp thời xử lý và giảm thiểu tối đa những thiệt hại không đáng có.

Hệ thống báo cháy có nhiệm vụ như sau:

• Ngay lập tức phát hiện được hoả hoạn, kịp thời báo về trung tâm thông báo.

• Tự động phát các tín hiệu báo động, kích hoạt các thiết bị chữa cháy

• Phát hiện nhanh chóng ngay cả khi sự cháy âm ỉ, chưa có ngọn lửa.

Nhờ những cảnh báo này mà con người nhanh chóng phát hiện ra hoả hoạn, kịp thời di chuyển và sơ tán ra khỏi khu vực có báo cháy. Nhờ vậy giúp đảm bảo sự an toàn cho tính mạng con người. Cùng lúc đó, các hệ thống chữa cháy cũng được kích hoạt, hoạt động hết công suất để giảm thiểu tối đa sự thiệt hại trong đám cháy.

Thành phần của hệ thống báo cháy

Hệ thống báo cháy bao gồm 3 thành phần chính đó là:

• Thiết bị báo cháy đầu vào: Gồm công tắc nút bấm khẩn cấp và các đầu báo cháy. Đầu báo cháy có nhiều loại như các loại đầu báo khói, đầu báo gas, đầu báo lửa, đầu báo nhiệt…

• Thiết bị báo cháy đầu ra: Gồm các thiết bị báo cháy như còi báo động, đèn thoát hiểm, chuông, màn hình LCD…

• Trung tâm điều khiển: Trung tâm điều khiển là nơi điều khiển mọi hoạt động của hệ thống báo cháy, hệ thống phòng cháy chữa cháy…. Bao gồm các thiết bị: màn hình, mainboard, bo mạch, bộ nguồn, ác quy…

Nguyên lý hoạt động của hệ thống báo cháy

Hệ thống báo cháy bao gồm các thiết bị được lắp đặt với nhau tạo ra một quy trình hoạt động khép kín như sau:

Các thiết bị báo cháy đầu vào là những thiết bị kịp thời phát hiện ra những đám cháy ngay từ khi còn nhỏ. Chúng nhận biết có sự cố xảy ra và truyền tín hiệu tới trung tâm điều khiển báo cháy.

Khi trung tâm điều khiển báo cháy nhận được tín hiệu, chúng sẽ xử lý thông tin nhận được. Xác định được vị trí có đám cháy, truyền tín hiệu đến các thiết bị đầu ra.

Các thiết bị đầu ra lập tức phát tín hiệu để báo cho con người có thể nhận biết khu vực đang có đám cháy, lập tức di chuyển ra khỏi khu vực lân cận.

Bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy

Tuỳ thuộc vào khu vực, địa hình công trình để thiết kế bản vẽ sơ đồ báo cháy phù hợp. Tuy nhiên, có 2 dạng sơ đồ hệ thống báo cháy thường gặp đó là: hệ thống báo cháy thường và hệ thống báo cháy địa chỉ. Chi tiết dưới đây:

Bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy thường

Hệ thống báo cháy thường còn có tên gọi là hệ thống báo cháy quy ước (Zone). Bao gồm các thiết bị nằm trên cùng một đường dây tín hiệu. Với sự sắp xếp này, người ta chỉ biết được khu 

Trong đó, mỗi Zone có thể lắp đặt các nút nhấn đầu báo khói nhiệt. Khi có sự cố xảy ra, thiết bị đầu ra lập tức hoạt động, phát ra tín hiệu.

Bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy địa chỉ

Hệ thống báo cháy địa chỉ giúp chúng ta biết được chính xác vị trí nào đang xảy ra sự cố. Hệ thống báo cháy địa chỉ thường có các đầu báo cháy, báo khói, nút nhấn ở một địa chỉ riêng biệt. Nhờ đó, khi thiết bị phát tín hiệu, dễ dàng cho xác định được vị trí của chúng. Kịp thời phát hiện và xử lý sự cố.

Hệ thống có thể kết nối với máy tính giám sát các hoạt động chung. Có thể lập trình theo ý muốn nhờ phần mềm lập trình.

Linh hoạt kết nối nhiều tủ báo cháy, quản lý dễ dàng trên cùng một thiết bị. Giúp con người dễ dàng điều khiển trực tiếp trên máy tính mà không cần đi đến vị trí các tủ điện. Thao tác trực tiếp trên máy tính nhanh chóng, kịp thời và chính xác như việc thao tác trên tủ thật.

Các tiêu chuẩn cần thiết cho hệ thống báo cháy

Hiện nay, việc lắp đặt hệ thống báo cháy cần đạt theo các tiêu chuẩn để đảm bảo được chất lượng của hệ thống. Dưới đây là tiêu chuẩn cho hệ thống báo cháy.

• Áp dụng tiêu chuẩn TCXD 218-1998 hoặc các tiêu chuẩn khác. Đảm bảo tuân thủ hoàn toàn với các quy định của bộ xây dựng, phòng cảnh sát PCCC và các đơn vị khác.

• Thiết bị dùng trong hệ thống đảm bảo là các thiết bị chính hãng, đảm bảo sự an toàn khi sử dụng.

• Các thiết bị có chứng nhận quản lý chất lượng ISO 9001, chứng nhận UL, FM, tuân thủ theo EN54, NFPA 72…

• Toàn bộ hệ thống phải có vi xử lý. Hệ thống dò báo cháy thiết kế như hệ thống xử lý thông tin, gửi tín hiệu và giữ liên lạc với trung tâm điều khiển. Theo dõi, quan sát và kiểm soát toàn bộ hệ thống.

• Hệ thống đảm bảo sự hoạt động độc lập, bất kỳ thiết bị bộ phận nào bị hỏng hóc cũng không làm ảnh hưởng tới sự hoạt động của những bộ phận khác. Hệ thống cần có thể lập trình từ máy tính và tại tủ.

Quy trình lắp đặt hệ thống báo cháy

Dựa trên sơ đồ nguyên lý báo cháy, quy trình lắp đặt hệ thống báo cháy gồm có 5 bước cơ bản như sau:

1/ Đấu dây đế đầu báo

Đầu tiên, cần đấu đúng dây đúng cực tính của đế đầu báo và điện trở. Trên đế đầu báo có các chân được đánh số 1,2,5,6 như trên hình. Chân số 1 và 6 là nối chân đến chân, số 2, 5 là chân đi đến các thiết bị.

2/ Kết nối đế đầu báo và nút báo cháy bằng tay với trung tâm báo cháy

Kết nối giữa tủ báo cháy trung tâm và đầu báo. Đấu nối nút ấn báo cháy và đấu điện trở cuối đầu dây, tiếp đó xoắn điện trở vào 2 đầu dây. Nút ấn báo cháy có thể đấu cùng với zone đầu báo cháy hoặc đấu độc lập ở một kênh riêng biệt. Các zone còn lại làm tương tự như zone 1.

3/ Lắp đầu báo với đế đầu báo

Nối 2 gạch nhỏ trên đầu báo và đế báo với nhau tạo thành 1 đường thẳng.

4/ Kết nối đèn, chuông vào trung tâm báo cháy

Tiến hành phân cực cho chuông (vì chuông không phân cực) bằng cách lắp thêm một điot phân cực. Lắp điện trở ở cuối đường dây cho đường chuông (cần dùng đúng điện trở có trị số 10k). Dây chuông đấu vào đường dây S1 có phân cực âm và dương. Đèn báo không phân cực, nên khi kết nối sẽ kết nối với dây điện theo kiểu chân cắm, dây đèn báo vị trí được nối vào các chân AUX+ và ROV.

5/ Kết nối nguồn điện với trung tâm báo cháy

Sau khi hoàn thành xong việc lắp đặt trên, các bạn cần kiểm tra lại một lần để đảm bảo mọi thứ đã được lắp đặt đúng với yêu cầu. Nếu chắc chắn đã lắp đặt đúng kỹ thuật, tiến hành cấp nguồn điện cho hệ thống. Trong đó, kết nối nguồn điện lưới 220V/AC vào phiến đấu dây và kết nối nguồn điện ắc quy dự phòng.

Hướng dẫn đọc bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy

Hệ thống báo cháy thường thiết kế theo tiêu chuẩn TCVN 3890-200 hay TCVN 5738-2001 … với những thông tin cơ bản như sau:

• Trung tâm báo cháy: Nhận tín hiệu từ các thiết bị đầu vào, xử lý tín hiệu nhận được, đưa thông tin ra các thiết bị đầu ra.

• Các vùng báo cháy và các thông tin được hiển thị trên màn hình của trung tâm điều khiển.

• Thiết bị báo động: gồm các loại thiết bị như đèn chớp, chuông, còi… Chúng phát ra tín hiệu thông báo ngay khi nhận được lệnh từ trung tâm điều khiển.

• Các đầu báo đầu vào là đầu báo khói, đầu báo nhiệt… Khi phát hiện ra sự cố, lập tức chuyển tín hiệu về trung tâm xử lý thông tin.

• Các công tắc khẩn cấp: Kích hoạt hệ thống báo cháy bằng tay trong các trường hợp khẩn cấp.

• Hệ thống luôn được kết nối với 2 nguồn điện là nguồn 220V và nguồn điện dự phòng từ ắc quy. Trong trường hợp mất điện, hệ thống tự động chuyển sang nguồn điện dự phòng từ ác quy.

Ngoài hệ thống báo cháy, hệ thống phòng cháy chữa cháy cũng vô cùng quan trọng trong việc xử lý đám cháy, chữa cháy nhanh chóng. Hiện nay Syste Fan cung cấp một số dòng quạt hướng trục, quạt ly tâm phục vụ cho việc thông gió, hút khói pccc. Các bạn có thể tham khảo tại website của chúng tôi ngay nhé. 

Như vậy, trên đây là một số thông tin chúng tôi tham khảo và tổng hợp về sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy. Hi vọng những thông tin trên giúp các bạn có được những điều hữu ích.

3T Phạm Gia là công ty chuyên thi công hệ thống phòng cháy chữa cháy

CÔNG TY 3T PHẠM GIA